Değerli Velilerimiz,
Artık eve ödevler gelmeye başladı ve okulun başlamış olduğunun göstergeleri ev ortamında da somutlaşmış oldu. Velilerimle yaptığım görüşmelerde sık sık karşılaştığım konu başlıklarından biri de çocukların ödevlerini bağımsız bir şekilde yapamadıkları üzerine. Aslında bu yazımda ele alacağımız konu, tam da başlığın kendisinde yatıyor. Sizler, çocuklarınızın anne ve babası olarak ona ödevlerini yaptıran bir kimliğe bürünmemelisiniz. Bu süreç ebeveyn-çocuk ilişkisine ciddi şekilde zarar verebilecek bir durum. “Peki, nasıl yani, hiç yardım etmeyecek miyiz? Benim çocuğum ödevinin olduğunu bile unutuyor, umursamıyor. Ya ödevini hiç yapmazsa?” dediğinizi duyar gibiyim. Gelin bu soruları birlikte cevaplandıralım.
Öncelikle şunu unutmamalıyız; ödev öğretmenler tarafından hem öğrenmenin pekiştirilmesi için verilir, hem de çocuklarda sorumluluk bilincinin gelişmesi için. Dolayısıyla, sizler çocuğunuz için devamlı hatırlatma yapar, ödevsiz gitmesin diye sağlıklı olanın çok dışında bir yardım sunarsanız, ödevin verilme amacına müdahale etmiş oluruz.
Ödevin yapılacağı yeri belirleyin. Şüphesiz ki, ödevlerin yapılması için en uygun ortam çocuğun odasındaki çalışma masasıdır. Her şeyden önce kalabalıktan ve gürültüden uzak, ihtiyacı olabileceği materyallerin de yanında bulunduğu bir ortam onun dikkatini toplamasını kolaylaştıracaktır. Bazı çocuklar ödevlerini yaparken yalnız kalmamak için, ya da çok hareketli çocuklar oturmaktan keyif almadıkları için sık sık yer değiştirmek isteyebilirler. Bu düzeni oturturken en başta ufak esneklikler sağlanabilir. Ancak idealde en sağlıklısı çocuğun çeşitli görsel ve işitsel uyaranlardan uzak olmasıdır.
Ondan eve gelir gelmez ödevin başına oturmasını beklemeyin. Çocukların da, aynı bizler gibi, eve geldiklerinde biraz rahatlamaya ihtiyaçları var. Tüm gün okulda derse girdiler, arkadaşlarıyla oyun oynadılar, hem fiziksel hem de zihinsel olarak yoruldular. Onların oyuncaklarıyla vakit geçirmeye, sizlerle sohbet etmeye, rahat rahat atıştırmalıklarını yemeye vakitleri olmalı. Belirleyeceğiniz ödev saati ne çok erken, ne de çok geç olsun.
Bir ödev saati belirleyin. Daha önceki yazımda rutin oluşturmayı ele almıştık. Oluşturduğunuz bu rutinde ödeve de yer vermek çok verimli olur. Böylece çocuk, hangi saatte ondan ne beklendiğini bilir. Ödeve ayrılan süre, çocuğun yaşına ve öğrenme düzeyine uygun olarak belirlenmelidir.
Kısa molalar verin. Ödev yaparken çocuğunuzun kısa da olsa ufak bir mola vermesine izin verin. Dikkatlerini toplayabildikleri süre küçük yaş gruplarında oldukça az olduğundan, ödevi uygun aralıklarla bölerek ona yardımcı olmuş olursunuz. Ancak, bu mola sürelerinde televizyon ve tablet gibi cihazlara erişim olmamalıdır.
Yardım ederken çok aşırıya kaçmamaya özen gösterin. Tabii ki çocuğunuz her şeyi bilemeyebilir ve sizden hiç destek görmezse ödev yapmaktan soğuyabilir. Ancak yardım ederken onun öğrenmesine engel olunmaması gerekir. Örneğin, ard arda gelen beş tane dört işlem sorusunun ilkini birlikte yapın, daha sonra ikinci soruyu kendisinin yapmasını ve yaptıktan sonra size göstermesini isteyin. Bu şekilde zaman içerisinde “Haydi, tüm beş soruyu da yaptıktan sonra gelip bana göster! Yapabileceğini biliyorum!” gibi teşvik edici cümlelerle onu cesaretlendirin.
Ödev bitiminde onu keyif alacağı bir etkinlikle hem rahatlatın, hem de teşvik edin. Bu, ona motivasyon sağlayacaktır. Ancak, burada söz edilen teşvik bir ödül değildir. Ödevin sonuna bir ödül koyarsanız, çocuğunuz ödev yapmanın onun sorumluluğu olduğu bilincine ulaşamaz. Birlikte bir çizgi film seyredebilir, oyuncaklarıyla oynaması için vakit verebilir, ya da en güzeli ailecek vakit geçirebilirsiniz. Önemli olan, çocuğun ödevini bitirdiğinde onu mutlu edecek aktiviteleri yapabileceğini bilmesidir.
Bırakın, çocuğunuz ödevsiz okula gitsin ve sonuçlarıyla kendi yüzleşsin. Ödev sizin değil, çocuğunuzun sorumluluğudur. Akademik hayatı boyunca da karşısına ödevler, projeler ve sınavlar çıkacaktır. Dolayısıyla, bu beceriyi erken yaşta kazanırsa, ileride rahat edecek olan da yine kendisi olacaktır. Bu sorumluluğu almasını ve davranışlarının sonuçlarını kabul etmesini sağlamak için yapmadığı ödevle okula gelmesine izin verin. Okulda, vaktinde yapılmayan ödev, gün içerisinde bir tenefüste yapılacaktır. Çocuğunuz sevdiği oyunlara, arkadaşlarına ayırabileceği vakti ödev yaparak geçirmek durumunda kaldığında da bunun etkilerini daha iyi kavrayacaktır.
Uzm. Psk. Bahar Gençtürk
1, 2 ve 3. Sınıflar
