Günümüzde bir çok ebeveynin çözüm yollarını aradığı ve araştırdığı bir konu olarak karşımıza çıkan kardeş kıskançlığı, çocuğu bir çok yönden etkiliyor. Bu nedenle üzerine düşülmesi ve hassas davranılması gerekmektedir. Görmezden gelmek veya ertelemek bu gibi durumlarda çözüm olmaktan çok, sorunu büyüten bir yaklaşım olmaktadır. Bu nedenle ‘Kardeş kıskançlığı nedir?’ ‘Ebeveynler bu gibi durumlarda neler yapmalı?’ sorularına bu yazımızda cevap bulmaya çalışacağız.
Kardeş Kıskançlığı Nedir?
Çocuklarda çoğunlukla 3 ile 8 yaş arasında daha sık gözlemlenen kardeş kıskançlığı; birden çok çocuğu olan her ailede gözlemlenebilir. Bu durum çocuğun anne/babasının sevgisini ve ilgisini bir başkası ile paylaşmak istememesinden kaynaklanmaktadır. Ebeveyninden gördüğü sevgi ve ilgiden mahrum kalacağını düşünen çocuk duygusal anlamda bu durumdan fazlasıyla etkilenir. İşte bu duygusal bunalım kardeş kıskançlığının temelini oluşturur. Kardeş çatışmalarında birçok farklı duygu tetikleyici rol almaktadır. Kardeşini kıskanan çocuk üzüntü, öfke, intikam alma ile sevgisini koruma arasında çatışma yaşar. Çocuğun kardeşine karşı hissettiği kızgınlık ilk olarak kaybetmekten korktuğu anne/babasına daha sonra ise kardeşine yönelmektedir. Çünkü ebeveynini ondan uzaklaşmasının sebebini kardeşi olarak görmekte ve onunla rekabete girmektedir. Bu rekabet çocukta gelişimsel özelliklerde gerilemelere sebep olabilmektedir. Kardeşinin bebek olduğundan dolayı ilgi gördüğünü düşünerek bebekleşmeye başlayabilir. Bebek gibi konuşmaya, alt ıslatmaya geri dönüşler olabilir. Ebeveynler uyumsuz ve hırçın davranışlar, öfke patlamaları, kurallara uymama gibi durumlar ile karşılaşabilir.
Ebeveynler Bu Gibi Durumlarda Neler Yapmalı?
- İlk olarak kıskançlığı ortadan kaldırmak, kardeşini sevdirmek yerine çocuğa duygularını rahatlıkla ifade etmesini öğretmeliyiz.
- Olumsuz dahi olsa düşüncelerini ve duygularını paylaşması, kendini ifade etmesi için onu cesaretlendirin.
- Onu anladığınızı ve dinlediğinizi hissettirin.
- Biricik ve değerli olduğunu hissettirin.
- Kıyaslama ve karşılaştırma yapmaktan kaçının.
Son olarak; tüm çocuklarımıza verdiğimiz değerin birbiri ile kıyaslanması gerekmediğini gösterecek şekilde doğal davranmak çocuğun ebeveyne olan güven duygusunu geliştirecektir. Çocuk ailesinden gördüğü ilginin değişmediğini ve azalmadığını hissettiğinde kıskançlığın temelini oluşturan değersizlik hissinden kurtulmuş olacaktır.
Psikolojik Danışman Oğuzhan YILMAZ