Çocuklarda Özgüven Nedir?
Çocuklarda özgüven, çocuğun kendi yeteneklerini ve duygularını tanıdığının, kendini sevdiğinin ve kendisine güvendiğinin, kendisini ne kadar değerli bulduğunun ve kendine ne kadar değer verdiğinin bir göstergesidir.
Çocuklarda Özgüven Gelişimini Neler Etkiler?
Çocukta özgüven, doğumla birlikte gelişmeye başlayan ve hayat boyu da gelişmeye devam eden bir olgudur. Çocukların özgüven gelişimlerinde rol oynayan birçok önemli faktör vardır; ancak bunların en önemlisi bebeğin güvenle bağlandığı ilk kişiler olan anne babalardır. Anne babanın çocuğa karşı tutumu, yetiştirme biçimi, çocuktan beklentileri ve çocuğun kendisiyle ilgili olumlu düşünceler geliştirmesinde yapıcı veya yıkıcı etkiler oluşturur.
Anne baba tutumundan sonraki diğer önemli faktörler ise çocuğun arkadaş ve sosyal çevreden aldığı tepkilerdir. Çocuklar bazen çevrelerinden aldıkları tepkiler doğrultusunda kendilerine yönelik olumlu ya da olumsuz bir benlik algısı edinir. Bu gibi durumlarda ise, çocukların bu tepkilerden ne yönde ve ne derece etkilenecekleri aileden aldıkları temel güven duygusunun yeterliliği ile doğru orantılıdır. Aile içinde sevildiğini, değerli bulunduğunu hisseden bir çocuk, çevreden gelecek olumsuz tepkilerden pek fazla etkilenmeyecek, etkilense bile çok kısa sürede bunu atlatacaktır.
Çocuğun özgüvenini geliştirmek için anne ve baba ona nasıl yardım edebilir?
Öncelikle her çocuğun birbirinden farklı olduğu unutulmamalıdır. Benlik saygısı bazı çocuklar için aşılması daha kolay olabilirken, bazı çocuklarda bu durum ile yüzleşmek ve bu durumu aşmak daha zorlayıcı olabilir. Fakat bir çocuğun özgüveni düşük olsa bile, onun çabalarını överek ve onun güçlü yanlarını tanımasına ve kullanmasına yardımcı olarak özgüvenini geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz.
İşte ailelerin, çocukların kendilerini iyi hissetmelerine yardımcı olmak için yapabilecekleri şeyler:
- Çocuğun duygu ve düşüncelerine önem verip nasıl olduğu sorulabilir? “Bugün seni mutlu eden ne vardı?” “Bugün canını sıkan bir şey oldu mu?”
- Çocuğunuzdan beklentilerinizi onun seviyesinin üstünde tutmayın. Ulaşabilecekleri hedefler koyun ve bu hedefleri başarmasında yardımcı olun.
- Ailedeki tüm bireylerin, kişisel sorunlarını, aile içi sorunlarını, başlarına gelen iyi-kötü olayları konuşup paylaşabildiği ortamlar yaratılabilir. Bu toplantılar aile içi uyumu ve huzurlu birlikteliği geliştirecektir.
- Evde düzenli olarak belli konularda sorumluluk alması sağlanabilirsiniz ve aldığı sorumlulukları yerine getirip getirmediği izleyebilirsiniz.
- Çocuğunuzun kendi başına yapabileceği işler bir yetişkin tarafından yapılmamalıdır, onlara kendi işini kendisinin yapması için fırsat tanıyın.
Psk. Dan. Aylin Koçcu