Ara sıra bazı velilerimden çocuklarında bu davranışı gözlemlediklerini duyuyorum ve velilerimin bu durumdan bazen fazlasıyla endişe ettiklerini görüyorum. Bu sebepten dolayı, bu konu hakkında bir yazı yazmanın uygun olacağını düşündüm.
Öncelikle şunu baştan belirtmek isterim ki, bu yaşlarda tırnak yeme davranışı sık karşılaştığımız bir durumdur ve genellikle belli bir süre sonra çocuk bu davranışı yapmayı kendi kendine zaten bırakır. Ancak, bu davranışın altında yatan bazı sebepler olabilir ve önemli olan burada bizlerin bu davranışın altında yatan sebepleri bulabilmemizdir. Kendi hayatımızdan düşünecek olursak, biz yetişkinlerin de genellikle yaşadığı bir durumdur sürekli yoğun ve yorucu bir hayatın getirdiği stres ve bizler de stres ile baş etmek için farkında olmadan bazı davranışlar sergileyebiliriz. Saçımızla oynamak, bacak sallamak gibi birçok hareketi bizler de bazı durumlarda refleks olarak yaparız. Bu son derece normal bir durumken, neden aynı şey çocuklarımızın başına geldiğinde hemen panikliyoruz ve çocuğa bu paniğimizi yansıtıp onu daha da tedirgin hale getiriyoruz?
Tırnak yemenin altında birçok farklı neden yatabilir. Bunların başında, çocukların kendini stres altında hissettiği durumlar gelir. Örneğin, çocuğun evde ailesiyle yaşadığı bir durum veya aile içerisinde ebeveynlerin arasında yaşanan bir olumsuzluğa şahit olması bu davranışın görülmesine sebep olabilir. Okulda ve sosyal çevresinde yaşadığı olumsuz bir olay, öğretmeniyle ilgili bir durum, travmatik bir olay, yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, yalnızlık hissi, boşanma, korktuğu herhangi bir durumla karşı karşıya kalmak vb. birçok durumda çocuk tırnak yeme davranışı sergileyebilir ve bu durum normaldir. Çocuk tüm bu yaşadığı olumsuz durumlarla baş etme yöntemi olarak bunu seçmiştir. Bunlara ek olarak, bazen çocuğun kendi içinde yaşadığı özgüven eksikliği de bazı durumlarda tırnak yeme davranışının sebeplerinden olabilmektedir. Bu gibi bir durumda da çocuğun tırnaklarını yediğini de fark ettiğinizde ilk olarak çocuğun dikkatini dağıtacak şeylere yönlendirin. Ancak asıl olarak problemin çözümü için ise çocuğu zaman zaman takdir edin, yaptığı olumlu davranışlarda teşvik edici sözler söyleyerek özgüveninin yerine gelmesine yardımcı olun. Bazı durumlarda ondan yardım isteyin ve size destek olduğu için ona teşekkür edin. Burada önemli olan kısım, çocuğun neden bu davranışı sergilediğini bulmak ve onda strese sebep olan durumun farkına varıp bunu çözüme ulaştırmaktır. Zaten ondan sonra göreceksiniz ki çocuk tırnaklarını yeme davranışını bırakmaya başlamış. Ancak eğer durum erken fark edilmezse ve bu davranışın altında yatan sebepler fark edilmezse işte o zaman çocuğun tırnak yemeyi bırakması güçleşir. Çocuğunuzda bu davranışı gözlemlediğiniz zaman öncelikle lütfen panik yapmayın ve bu davranışı fark ettiğinizi ona belli etmeyin. Çünkü siz bunu fark ettiğinizi ne kadar belli ederseniz ve çocuğu bu davranışı yapmaması için uyarırsanız, bu çocukta ters etki yapacak ve çocuk bu davranışı daha da sık tekrarlayacaktır. Çocuğun tırnaklarını yediğini fark ettiğiniz zaman daha önce de belirttiğim gibi öncelikle onun dikkatini dağıtmaya çalışın ve başka şeylere odaklanmasını sağlayın. Böylece o an tırnak yemeyi unutacaktır. Unutulmamalıdır ki, burada önemli olan bu davranışın ortaya çıkma sebebini bulup onu çözmektir, ondan sonrası zaten kendiliğinden gelecek ve çocuk bu davranışı yapmayı bırakacaktır. Bunun için sadece biraz zaman gerekiyor.
Sizlere bu konuyla ilgili önerebileceğim bir kitap: “Teo’nun Tırnak Yemek Kitabı”
Psikolojik Danışman
Sinem KÜYÜK